Εξέχων γερμανός ιστορικός, συγγραφέας βιβλίων όπως Βαϊμάρη: Η Ανάπηρη Δημοκρατία 1918-1933 (εκδ. Πόλις), ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου και μέλος του SPD από το 1962, ο Χάινριχ Βίνκλερ προκάλεσε αίσθηση πριν από λίγες ημέρες όταν τάχθηκε με άρθρο του στο Spiegel υπέρ της κατάργησης του ατομικού δικαιώματος στο άσυλο. Αυτό που απασχολούσε το 1949 τους συντάκτες του Βασικού Νόμου, έγραψε, δεν ήταν το νομικό δικαίωμα ενός ατόμου στο άσυλο, αλλά το θεσμικό δικαίωμα στο άσυλο που παραχωρεί το κράτος. Ο νόμος που προώθησε λοιπόν τις προάλλες ο αρχηγός της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο ήταν στη σωστή κατεύθυνση. Απλώς δεν έπρεπε να δεχθεί την υποστήριξη του ΑfD.
Ο 86χρονος ιστορικός πιστεύει ότι μια τέτοια πρωτοβουλία κόβει τα φτερά της Ακροδεξιάς, που οφείλει σε μεγάλο βαθμό την άνοδό της ακριβώς στις ακραίες της θέσεις για τη μετανάστευση. «Τα δημοκρατικά κόμματα δεν πρέπει να αφήσουν τη ριζοσπαστική Δεξιά να αποφασίζει τι είναι “καλό” και τι “κακό”, αρνούμενα να προωθούν νόμους που θεωρούν αναγκαίους», τονίζει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην El País. «Αυτό οδηγεί τους δημοκράτες σε παράλυση και ωφελεί μόνο το AfD».
Εχει δίκιο; Η υιοθέτηση των θέσεων του τέρατος αποδυναμώνει το τέρας ή μήπως το «νομιμοποιεί»; Διάφορα ιστορικά παραδείγματα συντείνουν υπέρ του δεύτερου: όποτε ένα κόμμα του «δημοκρατικού τόξου» προσεγγίζει την Ακροδεξιά, οι ψηφοφόροι τείνουν να προτιμούν το πρωτότυπο, όχι το αντίγραφο. Μια ανάλογη ερμηνεία θα μπορούσε να δώσει κανείς και στα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών, όπου οι Χριστιανοδημοκράτες δεν πήγαν όσο καλά ήθελαν και το AfD σχεδόν διπλασίασε το ποσοστό του σε σχέση με το 2021. Η εγκατάλειψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και της διάκρισης των εξουσιών από τη μεριά των «συστημικών» κομμάτων στέλνει το μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι ο ακροδεξιός λαϊκισμός δεν είναι τελικά τόσο λάθος.
Το ίδιο, παραδόξως, υποστηρίζει και ο Βίνκλερ. «Αυτό που διατηρεί τη Δύση ενωμένη», λέει στη συνέντευξή του, «είναι τα πολιτικά επιτεύγματα του Διαφωτισμού και τα κοινά σημεία της Αμερικανικής Επανάστασης του 1776 με τη Γαλλική Επανάσταση του 1789. Με τον Τραμπ, αυτό το σχέδιο δεν έχει υπερασπιστή στον Λευκό Οίκο. Σήμερα ζούμε τη βαθύτερη ρήξη στην Ιστορία μετά το 1989. Το μέλλον της Δύσης εξαρτάται λοιπόν από το πνεύμα συνεργασίας που θα επιδείξουν μεταξύ τους οι υπόλοιπες φιλελεύθερες δημοκρατίες. Αν συνεργαστούν στενά, θα μπορέσουν αφενός να σταματήσουν τις εξτρεμιστικές δυνάμεις στις χώρες τους που επιδιώκουν μια αυταρχική αναδιοργάνωση της κοινωνίας, αφετέρου να βοηθήσουν τους αντιπάλους του τραμπισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Αντί λοιπόν, υπό την πίεση της Ακροδεξιάς, να επαναπροσδιορίσουμε το καλό και το κακό, μήπως πρέπει απλώς να τα υπενθυμίσουμε με όσο πιο κατηγορηματικό τρόπο μπορούμε;